Öncelikle vertigo diye bir hastalık olmadığını, vertigo kelimesinin baş dönmesi anlamına gelen latince bir kelime olduğunu bilmek gerekiyor. Vertigo yapan hastalıklar vardır. Vertigo kişinin kendinin veya etrafının dönmesi hissidir. Denge bozukluğundan ayırt edilmelidir. Ayrıca göz önünde kararma, bayılma ani tansiyon düşmeleri sonucudur ve kişi bu tabloları baş dönmesi olarak ifade etse de baş dönmesinden ayrılmalıdır. Kişinin kendi etrafında veya çevrenin kişi etrafında dönmesi hissi anlamına gelen vertigo çoğunlukla iç kulak kaynaklıdır.

İç kulak, beynin içine yerleşen salyangoz şekilli, vücudun hem dengesini sağlayan, hem de işitmeyi algılayan ve beyne ileten bir organdır. İç kulakta meydana gelen birçok anormal olay baş dönmesine yol açar.

İç kulaktan kaynaklanan ve baş dönmesine yol açan üç önemli hastalık vardır.

Meniere Hastalığı

İç kulakta dolaşım halinde olan sıvının miktarının artıp iç kulağın basıncının artması ile ortaya çıkar. Hastalarda şu dört yakınma vardır:

1. Baş dönmesi
2. Çınlama
3. Azalıp artan işitme kaybı
4. Kulakta dolgunluk veya basınç hissi. Ayrıca yüksek sesten rahatsızlık vardır.

Ani başlayan ve birkaç saat süren baş dönmesi atakları vardır. Ataklar esnasında genellikle bulantı ve kusma da bulunur. Çoğu hastada hastalık hikayesi tanı koymak için yeterlidir. Hastalığın atak anında ve ataklar dışında tedavisi farklıdır. Genel olarak ilaç tedavisinden çok iyi sonuç alınır. İlaç tedavisine cevap vermeyen vakalarda kulak zarı arkasına kortizon enjeksiyonları iyi sonuç vermektedir. Daha ileri cerrahi tetkikler daha nadiren uygulanmaktadır.

Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV)

Halk arasında kulakta kristal oynaması denen durumdur. İç kulakta denge sisteminin bir parçası olan otokonya adı verilen bu kristallerin yerinden oynayıp denge kanallarına düşmesi sonucu oluşur. Hasta hareketsizken baş dönmesi yoktur. Başını hareket ettirmesi ile kanaldaki kristalin de hareket etmesi baş dönmesine yol açar. Epley manevrası denen özel manevralar ile kristalin kaymış olduğu kanaldan olması gereken yere getirilmesi gerekmektedir. Tedavi yüz güldürücüdür. Hastaların daha çok tavana ve yere bakarken baş dönmeleri vardır. Yatakta dönerken bile baş dönmesi oluşur.

Vestibuler Nörinitis

İç kulaktan beyne giden denge sinirinin iltahaplanması sonucu oluşur. Baş dönmesi şiddetli ve devamlıdır. Tedavi istirahat ve denge sistemini baskılayan ilaçlardır.