Kalça protezi ameliyatı sonrası hastalara fizik tedavi ve rehabilitasyon programı önerilir, buna genel olarak “ortopedik rehabilitasyon” denir.

Kalça protezi ameliyatından sonra yapılan ortopedik rehabilitasyonun faydaları kalça ekleminin hareketini arttırmak, kalça eklemini hareket ettiren ve bizi ayakta tutan, yürüten, dengemizi destekleyen kalça kuşağı kasları ve komşu kasları güçlendirmek, hareketsizliğin sebep olacağı kas zayıflığı ve bacakta ödem gibi istenmeyen durumlara engel olmaktır. Ortopedik rehabilitasyon sonucunda ameliyat olmuş hastanın fonksiyonel durumu gelişecek, günlük yaşam aktivitelerini yapması kolaylaşacak, bağımsız şekilde hareket edecek ve dolayısıyla yaşam kalitesi artacaktır.

Kalça protezi ameliyatları sonrası kalça ve diz kaslarını koruyacak ve eklemin açısını artıracak hareketlere ameliyattan sonra başlanır. Bu dönemde hem gövde ve kalça kuşağı kasları, hem de diz çevresi kaslar çalıştırılmalı ve kuvvetlendirilmelidir. Yine ameliyat sonrası o bacakta ödem gelişmemesi için ayak bilek egzersizleri de yapılmalıdır. Bacak kaslarının düzenli ve ritmik çalıştırılması ile kan ayak ucunda göllenmeyecek, geriye doğru pompalanacaktır. Böylece hem ödem engellenecek, hem de kan akımı kolaylaşarak, damarlarda pıhtı oluşumu gibi istenmeyen durumlar oluşmayacaktır.

Kalça protezi ameliyatlarında hasta ve hasta yakınına ilk aşamada yapacakları kalça, diz ve ayak bilek egzersizleri öğretilir. Hasta ve hasta yakınları hastaneye yattığı süre boyunca uygun destekle nasıl ayağa kalkacaklarını, nasıl adım atacaklarını ve yürüyeceklerini öğrenirler. Hasta ameliyattan sonra fizyoterapist eşliğinde ayağa kaldırılır; uygun pozisyon ve destekle yürütülmeye çalışılır. Taburcu olurken hasta ve hasta yakınına evde hangi hareketlere dikkat edeceği, hangi egzersizleri yapacağı gösterilmiş, nasıl adım atacağı, nasıl yürüyeceği öğretilmiş olur. Hasta ve aileye günlük yaşamda yapması ve yapmaması gereken hareketler ve nelere dikkat edeceği konusunda da eğitim verilir.
Hasta evde bu programı devam ettirmeli ve belirtilen tarihte tekrar kontrole gelmelidir. Kontrole geldiğinde önce ameliyatını yapan ortopedi doktoru hastayı görür, eklemin durumu uygun ise hastayı fizik tedavi ve rehabilitasyon polikliniğine yönlendirir. Fizik tedavi polikliniğinde değerlendirilen hastanın fizik tedavi programı planlanır ve hasta “ortopedik rehabilitasyon” amacıyla fizik tedavi ünitesine yönlendirilir. Hasta fizik tedavi ünitesinde yaklaşık 2-3 haftalık bir ayaktan fizik tedavi programına alınır. Ayaktan fizik tedavi ve rehabilitasyon döneminde hastaya soğuk uygulama, kas kuvvetlendirici akımlar, ağrı kesici akımlar verilir ve fizyoterapist eşliğinde eklem hareketini açmak ve kası kuvvetlendirmek amaçlı egzersizler yaptırılır. Hasta fizyoterapist eşliğinde yürüme, denge ve merdiven inip çıkma çalışır.

Kalça protezi ameliyatından sonra hastanın belli pozisyonlara ve hareketlere dikkat etmesi önemlidir. Alçak koltuk veya klozetlere oturmamalı, yükseltici kullanmalıdır. Uyurken iki bacak arasına yastık koymak, ameliyatlı kalçanın pozisyonu açısından önerilir. Hasta öne eğilmemeli ve yere çömelmemelidir. Hastanın bacak bacak üstüne atması istenmez. Genel görüş, kalça protezi olan tarafın vücudun orta hattından karşı tarafa geçmesine sebep olacak hareketlerden kaçınmaktır.

Kalça protezli hastanın ameliyat sonrası yapılan fizik tedavi ve rehabilitasyon programı boyunca ameliyatı yapan ortopedi ekibi ve fizik tedavi ekibi sürekli irtibat halindedir; her türlü değişiklikte birbirlerini bilgilendirirler; burada hastanın maksimum fayda ve iyileşme durumuna ulaşması amaçlanır.

Kalça protezi ameliyatı sonrası yapılan ortopedik rehabilitasyon ile hastalarda kalça ekleminin hareketliliği artar, kas kuvveti artar, ağrı azalır, ödem azalır, denge ve yürüme düzeltilir. Tedavi sonunda hasta ağrısı azalmış, kasları güçlenmiş ve dengesi artmış olarak, daha bağımsız bir hayata doğru yol alır.